Tuesday, August 22, 2006

ΙΣΛΑΜ ΚΑΙ ΦΕΜΙΝΙΣΜΟΣ: ΑΠΟΡΙΕΣ

Είμαι κατά του θρησκευτικού φανατισμού είτε αυτός είναι υπέρ μιας θρησκείας, είτε κατά, πράγμα πολύ δύσκολο στη μελέτη του Ισλάμ.
Κι όμως διαβάζοντας τον τελευταίο καιρό για την ιστορία του Ισλαμισμού βρέθηκα προ εκπλήξεων!
Το ξέρατε ότι η γυναίκα στις αραβικές προισλαμικές κοινωνίες είχε υψηλή θέση; Ήταν ελεύθερη και την σέβονταν τόσο που η προσβολή της μπορούσε να γίνει αφορμή πολεμικής διαμάχης. Ήταν αρκετές οι γυναικείες προσωπικότητες που έπαιξαν σπουδαίο ιστορικό ρόλο.
Τα πράγματα άλλαξαν μετά την επιβολή της νέας θρησκείας, η οποία ως γνωστόν βασίστηκε στην χριστιανική. Ακόμα και η λέξη «φερετζές» προέρχεται γλωσσικά από την ελληνική λέξη «φορεσιά» σύμφωνα με τον καθηγητή Σ. Βρυώνη.
Μου κάνει μεγάλη εντύπωση αυτή η στροφή στην ιστορία. Θα πρέπει άραγε να κατηγορήσουμε την χριστιανική και ισλαμική θρησκεία για την επιβολή μιας ανδροκρατούμενης κοινωνίας; Θα μπορούσε άραγε να υποστηρίξει κανείς πως οι κοινωνίες ξεκίνησαν με πιο «φεμινιστικά» και μητριαρχικά πρότυπα, αλλά μετά την επιβολή του χριστιανισμού και αργότερα του ισλαμισμού οδηγήθηκαν σ’ έναν θρησκευτικό σκοταδισμό και μισογυνισμό;
Πιστεύω πως αρχικά δεν ήταν αυτός ο σκοπός των θρησκειών αυτών. Το δείχνουν άλλωστε τα κηρύγματα του Χριστού ο οποίος φαίνονταν να εκτιμά και να σέβεται το γυναικείο φύλλο. Ή επίσης το γεγονός ότι η λέξη Αλλάχ είναι θηλυκού γένους στην Αραβική γλώσσα!
Είναι γνωστό ότι τα θρησκευτικά ρεύματα χρησιμοποιήθηκαν κατά καιρούς για να εξυπηρετήσουν πολιτικά συμφέροντα. Ο ισλαμισμός για παράδειγμα ιδωμένος από κοινωνικοπολιτική οπτική γωνία ήταν μια προσπάθεια ένωσης των διάφορων αραβικών φύλλων για τη δημιουργία ενός ενωμένου αραβικού έθνους, προσπάθεια η οποία στέφθηκε από απόλυτη επιτυχία.
Μήπως, λοιπόν, αργότερα κάποιοι θέλησαν να μειώσουν τη θέση της γυναίκας επειδή τα παραδείγματα κάποιων πολύ επιτυχημένων γυναικών έκαναν τους εκπροσώπους του αντίθετου φύλλου να αισθανθούν απειλημένοι; Μήπως κάποιοι φοβήθηκαν ότι ο κόσμος θα γέμιζε με «Κλεοπάτρες», η οποία παρόλο που έχει μείνει περισσότερο στην ιστορία για τις ερωτικές της περιπέτειες, ήταν αδιαμφισβήτητα μια ταλαντούχα διπλωμάτης, η οποία δε δίστασε να χρησιμοποιήσει κάθε μέσο για να εξασφαλίσει την ευημερία του βασιλείου της; Μήπως πάλι ήταν απλά ένα κοινωνικό φαινόμενο που είχε να κάνει με το γεγονός ότι οι άνδρες ήταν αυτοί που συμμετείχαν ενεργά στον πόλεμο- ο οποίος τα χρόνια εκείνα ήταν τρόπος επιβίωσης και επέκτασης ενός κράτους- και για αυτό να θεωρήθηκε ότι το αντρικό φύλλο είναι το πιο σημαντικό και ενεργό μέλος μιας κοινωνίας;
Δεν μπορώ να βρω μια εξήγηση, ίσως γιατί μου λείπουν οι γνώσεις. Πάντως είναι περίεργη αυτή η οπισθοδρομική εξέλιξη της ιστορίας.

Υστ. Πηγή έμπνευσης για τις ιστορικές λεπτομέρειες και για τους προβληματισμούς μου υπήρξε το βιβλίο Εισαγωγή στην Ιστορία του Ισλαμικού Κόσμου, τόμος πρώτος του Χ. Μπαντάουη, εκδ. Βάνιας. Βρήκα και εγώ η τρελή να διαλέξω μάθημα από το τμήμα ιστορίας αρχαιολογίας για να δώσω εξετάσεις πτυχίου!

20 Comments:

Blogger Unknown said...

Τώρα-κάποια γενικά πράγματα που έχω διαβάσει και ζήσει.
¨Εχω θέμα,γιατί πάντα φανταζόμαστε τον θεό ως άντρα;Αν όντως είναι άυλο ον,δεν έχει φύλο,ναι;
Όσο για τους Ισλαμιστές¨Γνώρισα Άραβες διαφέρων εθνικοτήτων οταν ήμουν φοιτήτρια στην Αγγλία,καθώς μια πολύ καλή μου φίλη Ελληνίδα έκανε σοβαρή σχέση με Υεμενίτη που όμως έζησε και μεγάλωσε στην Αγγλία.Μιλούσε άψογα τη γλώσσα και τηρούσε θρησκευτικούς κανόνες,εκτός από το αλκοόλ που καμιά μπυρίτσα την έπινε.
¨Ημουν λοιπόν πάντα καλεσμένη σε πάρτυ και σε συγκεντρώσεις.
Απ' ότι μου έλεγαν άλλοι Άραβες,η πολυγαμια έχει εκλείψε γιατί ο άνδρας πρέπει να φέρεται σε όλες ίσα,και πολυγαμία γίνεται μόνο αν η πρώτη σύζυγος το επιτρέψει.
Βέβαια,οι συγκεκριμένοι άραβες ήταν υψηλής κοινωνίας,δεν ξέρω για τις κατώτερες τάξεις.
Εμάς τους Χριστιανούς μας εκτιμούσαν γιατί ο Ιησούς αναφέρεται στο Κοράνι ως προφήτης.
¨Ηταν αβροί στις χειρονομίες,σε συνόδευαν στο σπίτι το βράδυ,ποτέ δεν έγιναν χυδαίοι.Εμένα μου έλεγαν "Πάχυνε κι άλλο,θα γίνεις πολύ όμορφη" γιατί τις προτιμούν πιο ζουμπουρλές.
Προσπάθησα να μελετήσω το Κοράνι,αλλά το βρήκα λίγο ανιαρό.
Ίσως του ξαναδώσω μια ευκαιρία.
Δεν πιστευω να βοήθησα,αυτές ήταν κάποιες εμπειρίες που είχα.
Αλλά αυτά ξέρω.μακάρι να χα μελετήσει το Κοράνι,γιατί την Καινή Διαθήκη τη μελέτησα.Και μ' άρεσε κιόλας!
Καληνύχτα και συγγνώμη για τη φλυαρία Μοντρεσσόρ!

3:13 PM  
Blogger Λίτσα said...

Προχείρως και αδρομερώς:
Αυτό που ξέρουμε πια είναι ότι οι πρώτες κοινωνίες ήταν μητρογραμμικές, εστιασμένες γύρω στη λατρεία της (χθόνιας) Μεγάλης Μητέρας Θεάς. Σταδιακά, στη λατρεία της θεάς προστέθηκε η λατρεία του θείου βρέφους (αιώνες πριν από το χριστιανισμό, στην Ανατολική Μεσόγειο). Στην επόμενη φάση, ο Πατέρας-Θεός (λ.χ. Δίας) είναι ισότιμος εν πολλοίς με τη Μητέρα-θεά (λ.χ. Δίας-Διώνη, στην Ήπειρο - βλ. και τις βόρειες μυθολογίες). Στις πολυθεϊστικές θρησκείες, το θηλυκό στοιχείο υπάρχει στον ίδιο περίπου βαθμό με το αρσενικό (λ.χ. 6 θεοί και 6 θεές κλπ) - θα λέγαμε ότι κάθε αρσενικός θεός έχει και το θηλυκό του συμπλήρωμα. Στις μεταγενέστερες μονοθεϊστικές θρησκείες (ιουδαϊσμός, χριστιανισμός, ισλάμ) έχουμε μόνο τον Πατέρα-θεό, χωρίς θηλυκό συμπλήρωμα: εν πολλοίς, η Παναγία είναι η επιβίωση της Μητέρας Θεάς, αλλά μόνο στην εκδοχή της Παρθένας και της Μητέρας/Γριάς.
Ο αντιφεμινισμός των θρησκειών αυτών είναι αποτέλεσμα μιας μακράς φάσης εξέλιξης (όποιος αντέξει, ας διαβάσει τη "Λευκή Θεά" του Robert Graves).
Τα σέβη μου.

10:23 PM  
Blogger zero said...

Ολα αυτα ειναι πολυ σωστα.
Η Cherryfairy και η Λιτσα εχουν ηδη γραψει οτι σκεφτομουν να πω.

ΥΓ: καλο το ποστ.

ζερο.

1:30 AM  
Blogger homelessMontresor said...

-Cherryfairy δεν φλυαρείς καθόλου- αντιθέτως βρήκα πολύ ενδιαφέροντα τα όσα είπες διοτι δεν έχω ζήσει καθόλου τους Άραβες ώς ανθρώπους και τα μόνα που ακούω είναι η προπαγάνδα των ΜΜΕ. Βρίσκω πολύ θετικό που τα πράγματα έχουν αρχίσει να αλλάζουν ακόμα κι αν τα παραδείγματα όπως λες είναι ίσως λίγα.
-Λίτσα άκρως ενημερωτική όπως πάντα. Περιέγραψες την παρατήρηση μου ακριβώς. Αυτην την αιτία του αντιφεμινισμού ψάχνω κι εγώ οπότε μάλλον θα αναζητήσω απαραιτήτως το βιβλίο που προτείνεις! Σε ευχαριστώ πολύ!

1:34 AM  
Blogger homelessMontresor said...

Zero γράφαμε μαζί το σχόλιο και σε είδα μόλις τώρα! Την καλημέρα μου λοιπόν!

1:35 AM  
Blogger Unknown said...

τη Λευκή Θεά που όσοι την έχουν διαβάσει λένε πως είναι εξαιρετική,όλο λέω θα την πάρω,και όταν το αποφασίζω δεν έχω λεφτά.(Η τιμή είναι τσιμπημένη).
Μπο΄ρείς να αρχίσεις και με κάτι πιο απλό κα διασκεδαστικό,καθόλου απλοικό όμως,την αξεπέραστη "Ελληνική Μυθολογία" του σπουδαίου Νίκου Τσιφόρου.Αναφέρει πολλά στοιχεία λεπτομερώς για τις θρησκείες.Καταπληκτικο βιβλίο.

1:36 AM  
Blogger Unknown said...

να συμπληρώσω πως σίγουρα έχετε προσέξει πως η Παναγία λατρεύεται περισσότερο από το λαό,επειδή ακριβώς είναι πιο απτή και βέβαια,επειδή ήταν μάνα.

1:46 AM  
Blogger zero said...

Καλημερα Montresor.

ζερο.

2:21 AM  
Blogger homelessMontresor said...

Cherryfairy για την Παναγία έχεις δίκιο. Αν και οι Ευαγγελιστές για πχ δεν δίνουν τόσο υψηλή θέση στην Παναγία.
Όσο για το βιβλίο που προτείνεις θα το βάλω κι αυτό στη λίστα μου. Να δούμε τι θα πρωτοδιαβάσω! Σε ευχαριστώ πάντως!

2:33 AM  
Blogger ptwsh said...

Απορία: γιατί οι δήθεν φεμινίστριες ελληνίδες ασπάζονται τον φεμινισμό κραυγάζοντας για ίσες ευκαιρίες εργασιακές, ίσα δικαιώματα ενώ από την άλλη θέλουν και τον Ελληνάρα τον γαμπρό που θα τις παρέχει τα πάντα και θα τις φτύνει και λίγο έτσι για να υπάρχει και λίγη βαρβατίλα στη ζωή; Για ποιον φεμινισμό μιλάμε; Για τον Ελληνικό; Υπάρχει; Και αν ναι, ταιριάζει με τον φεμινισμό μιας γυναίκας αραβικής χώρας;

2:40 AM  
Blogger Unknown said...

δεν κατάλαβα ποτέ τι είναι φεμινισμός.Αρχίζω να πιστεύω πάντως πως δημιουργήθηκε επίτηδες από τους εργοδότες επειδή χρειάζονταν περισσότερα εργατικά χέρια,και εξελίχθηκε σε μια φούσκα.
Τώρα,για τις και τους ελληνάρες,είναι μεγάλο θέμα συζήτησης.
Αυτό που ξέρω είναι πως η γυναίκα στη ζωή της πρέπει να παιξει όλους τους ρόλους των ΔΗΠΕΘΕ και του Εθνικού μαζί.
Γκόμενα,πουτάνα,μάνα,σύζυγος,σύντροφος,κόρη,νοικοκυρά,κυρία,όλα.
Δεν θα ταν πιο ωραίο να μασταν απλά ο εαυτός μας;

4:20 AM  
Blogger Simos said...

Cherryfairy αυτό για τους μουσουλμάνους στην Αγγλία ωραία αλλά στην ερώτηση τί γίνεται με τις κατώτερες θα προσθέσω και το τί γίνεται μετά. Αφού σε παντρευτεί.. Γιατί είναι γνωστό ότι πολλοί ασκούν πιέσεις (όχι με γάντι) για να σε κουβαλήσουν στη χώρα τους όπου εκεί δεν είναι και πολύ ισότιμα τα πράγματα... Δεν έχω βιωματικές πληροφορίες ωστόσο και δεν θέλω να λέω βλακείες..

Εννοείται ότι ο άνδρας φοβάται τη γυναίκα γιατί η γυναίκα είναι ζωή. Δεν το λέω ρομαντικά αλλά γενετικά.. Εντάξει ναι, χρειάζεται και ο άντρας σαφώς, αλλά για σκεφτείτε το λίγο...

Όσο για βιβλία, Κώδικας Ντα Βίντσι, μυθιστόρημα μεν αλλά σε βάζει στο θέμα αυτό της μητέρας Θεάς.. και λίγο παρακάτω..

Αυτά, montresor είδες που τελικά σπουδάζετε χρήσιμα πράγματα εκεί στο Ιστορικό...

4:29 AM  
Blogger ptwsh said...

cherryfairy-> ένα αποτελεσμα είναι το ότι σήμερα η εργασία είναι δυσεύρετη και μισθοί .. μισθοί της πείνας.
sourfou-> συνέχισε..θα ήθελα να διαβάσω την άποψή σου.

4:36 AM  
Blogger Unknown said...

δεν είχα κίνδυνο-δεν τους άρεσα,παραήμουν αδύνατη για τα γούστα τους και τρελαινόμουν για χοιρινό!

5:33 AM  
Blogger Unknown said...

όλες είναι απόψεις και σεβαστές.
Αυτό με τους μισθούς ισχύει.Και είναι μεγάλη πληγή.
Για την Παναγία μίλησα απ'ότι βλέπω με τα μάτια μου εδώ στο νησί,και από αυτά που έβλεπα στα χωριά,πατρικά και μητρικά,που οι γυναίκες εκεί με το ζόρι έβγαλαν την πρώτη δημοτικού,αν ήταν τυχερές..δηλαδή την ένιωθαν πιο πολύ κοντά τους ως γυναίκα που υπέφερε όσο εκείνες παρά σαν κάτι το θεικό και άπιαστο...

5:36 AM  
Blogger homelessMontresor said...

A. Για το θέμα του φεμινισμού σαν κίνημα που ανοίξατε και βρήκα πολύ καλές τις παρατηρήσεις, δεν μπορώ να αντισταθώ και να μην πω την άποψη μου κι εγώ. Πιστευώ οτι παρα τις επιτυχίες που σημείωσε (να αποκτήσει η γυναίκα περισσότερους κοινωνικούς ρόλους, πολιτικά δικαιώματα, δικαίωμα στην ψήφο, περισσότερα δικαιώματα στην έκφραση, όπως και στον επαγγελματικό τομέα κτλ) σαν ιδεολογία απέτυχε. Εκτός του οτι καταφέραμε να αναλάβουμε πολλές περισσότερες ευθύνες και να μην τα βγάζουμε πέρα, μπερδέψαμε την ισότητα με την ομοιότητα. Άλλο να θεωρούμε το ίδιο σπουδαία τα 2 φύλλα και άλλο να τα θεωρούμε ίδια. Γιατί ουσιάστικα αυτό καταφέραμε, να γίνουμε σαν τους άντρες, τι πιο αντιφεμινιστικό υπάρχει από αυτο; Δεν αναγνωρίζουμε έτσι ένα είδος ανωτερότητας στους άντρες, όταν θέλουμε να γίνουμε σαν κι αυτούς; Τότε γιατί υπάρχουν 2 φύλλα και όχι ένα?
Β. Θέλουμε πολύ δουλειά ακόμα για ισότητα πάντως, έχετε δίκιο για τους μισθούς.
Γ. Σίμο έχεις δίκιο. Άλλη η συμπεριφορά των Αράβων στο εξωτερικό και άλλη στη χώρα τους. Είναι και εκείνο το πολύ ωραίο βιβλίο "Ποτέ χωρίς την κόρη μου" που περιγράφει ακριβώς αυτό που λες. Απλά εποφευγώ να κρίνω γιατί γνωρίζω ελάχιστα για αυτό το θέμα.
Επίσης δεν σπουδάζω Ιστορία, απλά έτυχε να πάρω ένα μάθημα από το ιστορικό!
Δ. sourfou ποιά είναι η αλήθεια? Ποιά? ποιά?

6:08 AM  
Blogger Stelios Frang said...

@λίτσα: η Παναγία είναι η επιβίωση της Μητέρας Θεάς, αλλά μόνο στην εκδοχή της Παρθένας και της Μητέρας/Γριάς.

Κάπως έτσι έγινε! Η μητέρα του Ιησού εισήχθη λατρευτικά στο χριστιανισμό περί τον 4ο αιώνα, χωρίς να αναφέρεται στις "ιερές γραφές" ούτε μια κουβέντα της, ούτε μια καλημέρα, που λέει ο λόγος, "άλαλος" όπως αναφέρεται στη θεολογία. Η εισαγωγή έγινε επειδή υπήρχε στους αγροτικούς πληθυσμούς που έδιναν τη μάζα των πιστών, ανταγωνισμός από θηλυκές θεότητες της περσικής (Αστάρτη), της αιγυπτιακής (Ίσις) και της ελληνικής θρησκείας. Αποδόθηκαν δε στο νέο αυτό "ιερό πρόσωπο" ιδιότητες και προσωνυμίες που είχαν πριν όλες οι προαναφερόμενες αλλά και άλλες θηλυκές θεότητες στη Μικρά Ασία, την Ελλάδα και αλλού. Για παράδειγμα, στη Βραυρώνα Αττικής που υπάρχει αρχαίος ναός της Αφροδίτης, η οποία "γιάτρευε" τα μικρά παιδιά, δημιουργήθηκε κάποια εποχή παραδίπλα χριστιανικός ναός για την "Παναγία γιάτρισσα". Πρέπει να υπάρχει ακόμα!

9:07 AM  
Blogger ΙΩΑΝΝΗΣ ΞΕΝΙΔΗΣ said...

Οι γυναίκες που δώσανε τις πρώτες μάχες για την διεκδίκηση της ανεξαρτησίας τους νιώθουν σήμερα καταπονημένες και αναζητούν πάλι τους παραδοσιακούς τους ρόλους.Όλοι γνωρίζετε πως δεν είναι εύκολο να είμαστε ανεξάρτητοι.Για σκεφτείτε πόσοι από εμάς αναλαμβάνουν πλήρως την ευθύνη της ύπαρξης τους;Μιλάω για σημαντικές αποφάσεις που πρέπει να πάρουμε μόνοι μας μέχρι τα προβλήματα της καθημερινότητας μας(όλες οι δουλειές του σπιτιού,φαγητό,διεκπέραίωση σε υπηρεσίες κ.τλ).Εγώ θα ήθελα να βλέπω γυναίκες με την δικιά τους προσωπικότητα και όχι γυναίκες που να προσπαθούν να μοιάσουν στους άντρες.Αυτό είναι οπισθοδρόμηση.Είναι ένα βήμα μπροστά στην ανεξαρτησία και δέκα βήματα πίσω στην εξάρτηση...

8:22 AM  
Blogger advocatus diaboli said...

Τι μεγαλύτερο παράδειγμα για τη «μετατροπή» των θεαινών σε αγίες ή, συνήθως, στην Παναγία από τον ίδιο τον Δεκαπενταύγουστο; Στην αρχαία Ελλάδα τότε γιορτάζονταν τα Παναθήναια, προς τιμήν της θεάς Αθηνάς. Η μεγαλύτερη και λαμπρότερη γιορτή της Αθήνας, με εκατόμβες (θυσία εκατό βοδιών από τα οποία οι θεοί έπαιρναν... την τσίκνα και ο λαός το ψημένο κρέας) αθλητικούς και καλλιτεχνικούς αγώνες κ.α. Αρτος και θεάματα δηλαδή. Ετσι, το γενέθλιον της Αθηνάς, μετατράπηκε στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Μια γιορτή που σε καμία άλλη χριστιανική χώρα δεν έχει τέτοιο μέγεθος όσο στην Ελλάδα.

6:03 AM  
Blogger homelessMontresor said...

-Ioanni έχουμε έλλειψη απο προσωπικότητες γενικότερα, είτε μιλάμε για γυναίκες είτε για άντρες! Είναι αυτό το φαινόμενο της μαζικοποίησης.
-Δικηγόρε του Διαβόλου δεν ήξερα οτι γιορτάζονταν ο 15αυγουστος στην αρχαιότητα. Πολύ ενδιαφέροντα όσα έγραψες!

1:27 PM  

Post a Comment

<< Home